Jak zaprojektować schron?
Projektowanie schronu to zadanie wymagające zarówno planowania technicznego, jak i praktycznego podejścia do kwestii bezpieczeństwa. W dobie narastających zagrożeń – od katastrof naturalnych po konflikty zbrojne – prywatne schrony zyskują na popularności. W tym artykule, przedstawiamy etapy tworzenia skutecznego schronienia.
Etap 1: Określenie celu i rodzaju schronu
Pierwszym i najważniejszym krokiem przy planowaniu budowy schronu jest dokładne określenie, przed jakimi zagrożeniami ma on zapewniać ochronę. Mowa o zagrożeniach od skażenia chemicznego, biologicznego lub promieniowania jonizującego, przez ryzyko eksplozji, aż po zagrożenia wynikające z działalności człowieka, takie jak włamania, napady czy zamieszki. Warto też rozważyć ochronę przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, jak tornada, huragany, intensywne opady lub silne burze.
W zależności od rodzaju zagrożenia, projekt schronu będzie się znacznie różnić – zarówno pod względem konstrukcyjnym (np. grubość ścian, materiał wykonania, usytuowanie pod ziemią lub nad ziemią), jak i pod względem wyposażenia. Na tym etapie należy także odpowiedzieć sobie na pytanie, ile osób ma znaleźć schronienie w obiekcie i przez jak długi czas powinien on zapewniać im pełną autonomię – bez konieczności wychodzenia na zewnątrz.
W przypadku zagrożeń krótkotrwałych lub lokalnych (np. włamanie czy gwałtowna burza), wystarczający może być tzw. „safe room” – bezpieczny pokój umieszczony wewnątrz budynku, o wzmocnionej konstrukcji. Dla osób, które nie mają możliwości budowy oddzielnego obiektu, dobrym rozwiązaniem może być adaptacja istniejącej piwnicy – pod warunkiem jej odpowiedniego uszczelnienia i wyposażenia. Natomiast w sytuacjach wymagających długotrwałej izolacji lub ochrony przed poważniejszymi zagrożeniami, najlepszym wyborem będzie schron podziemny, zaprojektowany zgodnie z najwyższymi standardami bezpieczeństwa.
Etap 2: Wybór lokalizacji
Właściwe umiejscowienie schronu to ważny czynnik. Idealnym rozwiązaniem jest ulokowanie schronu bezpośrednio przy domu lub pod nim, tak aby można było do niego szybko i bezpiecznie dotrzeć w razie nagłej potrzeby – najlepiej bez konieczności wychodzenia na zewnątrz. Bliskość taka znacznie zwiększa szanse na skuteczne ukrycie się w sytuacji zagrożenia. Dodatkowo należy przemyśleć stworzenie wyjścia ewakuacyjnego wraz z tunelem wychodzącym w bezpiecznym miejscu. W przypadku wyższych budynków, wyjście ewakuacyjne powinno być zlokalizowane w odległości co najmniej 1/3 wysokości budynku, aby uniknąć zagruzowania w awaryjnej sytuacji.
Z technicznego punktu widzenia najkorzystniejsza jest przestrzeń podziemna – naturalnie chroni przed falami uderzeniowymi, promieniowaniem oraz odłamkami. Grunt wokół schronu działa jak bufor bezpieczeństwa, ograniczając wpływ eksplozji i zmiennych warunków atmosferycznych. Nie można też zapominać o kwestiach praktycznych, takich jak możliwość wykonania awaryjnego wyjścia oraz zapewnienie wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej. Te elementy są niezbędne do zachowania bezpieczeństwa i komfortu przebywania w schronie, zwłaszcza podczas dłuższego pobytu.
Etap 3: Projektowanie konstrukcji
Schron ma na celu ochronę życia i zdrowia w sytuacjach kryzysowych. Konstrukcja musi być solidna, szczelna i odporna na działanie czynników zewnętrznych, takich jak fale uderzeniowe, promieniowanie, zanieczyszczenia czy próby włamania. Mając wiedzę odnośnie wielkości schronu i liczby osób mogących przebywać w środku, można przystąpić do wyboru odpowiednich systemów. Projekt powinien też przewidywać odpowiednią ilość miejsca – nie tylko do przetrwania, ale także do funkcjonowania na poziomie minimalnego komfortu. Dodatkowo, w czasie pokoju istniejący schron mógłby pełnić inną funkcję użytkową.
Firma Shelters.pl oferuje gotowe modułowe schrony, które spełniają normy ochrony przed eksplozjami i promieniowaniem, skracając czas budowy i zwiększając precyzję wykonania. Modułowa konstrukcja pozwala dowolnie modyfikować projektowany schron. Każdy projekt może być przygotowywany pod indywidualne życzenia klienta. Istnieją różne konfiguracje schronu, począwszy od długości, wyposażenia, kończąc na możliwości instalacji dodatkowej warstwy wzmacnianej betonem balistycznym. Krytycznym elementem są drzwi pancerne. Powinny być hermetyczne, odporne na włamanie i ciśnienie wybuchu. W naszej ofercie, dostępne są certyfikowane drzwi stalowe z systemem uszczelek i zamków klasy militarnej, a także specjalistyczne wyjścia ewakuacyjne i włazy z zabezpieczeniem. W schronach niezbędne są systemy filtracji NBC oraz pełne uszczelnienie wszystkich przepustów. Zachęcamy do zapoznania się z naszymi systemami wentylacyjnymi z filtrami przeciwchemicznymi i biologicznymi, które są dostosowane do różnych typów schronów – zarówno cywilnych, jak i przemysłowych.
Etap 4: Systemy techniczne i bezpieczeństwa
Oprócz konstrukcji, to właśnie systemy techniczne decydują o tym, czy schron faktycznie będzie funkcjonował jako bezpieczne i samowystarczalne miejsce przetrwania. Wybudowany obiekt bez niezależnych źródeł powietrza, wody, energii i łączności szybko stanie się bezużyteczny w warunkach zagrożenia.
Podstawowym elementem każdego schronu jest system filtrowentylacji NBC (nuklearny, biologiczny, chemiczny), który odpowiada za doprowadzenie świeżego powietrza oraz jego oczyszczenie z pyłów promieniotwórczych, toksyn i drobnoustrojów. Do małych schronów lub pomieszczeń do 12 m² (lub do 36 m³), polecamy system filtrowentylacji – SAFE360. Shelters.pl oferuje systemy NBC wyposażone w filtry, zawory nadciśnieniowe i wskaźniki poziomu skażeń. Podczas dłuższego pobytu w schronie, kluczowe jest niezależne źródło energii. Przygotowując się na taką ewentualność, oferujemy generatory prądu. Dzięki temu można zapewnić stały dostęp do oświetlenia, wentylacji, a nawet podstawowych urządzeń elektrycznych bez zależności od sieci zewnętrznej. Do prawidłowego działania niezbędne są również zawory przeciwwybuchowe, które kontrolują ciśnienie w schronie i odcinają dopływ powietrza z zewnątrz w przypadku wybuchu.
Etap 5: Wyposażenie i organizacja wnętrza
Na tym etapie projektowania schronu kluczowe znaczenie ma ergonomia wnętrza – szczególnie, gdy przewidujemy dłuższe przebywanie w odosobnieniu. Właściwa organizacja przestrzeni nie tylko wpływa na komfort codziennego funkcjonowania, ale również na bezpieczeństwo i kondycję psychiczną mieszkańców.
Początkowo należy zadbać o wygodne miejsce do siedzenia i leżenia. Przemyślane rozmieszczenie mebli, regałów na zapasy, szafek z narzędziami pozwala maksymalnie wykorzystać dostępną przestrzeń. Warto również zadbać o elementy poprawiające samopoczucie. Nie można zapomnieć o niezbędnym wyposażeniu z zakresu bezpieczeństwa i higieny. W schronie powinna znaleźć się dobrze zaopatrzona apteczka, maski ochronne, środki higieniczne oraz ubrania ochronne (kombinezony, maski z filtrami, rękawice i buty). Każdy z tych elementów zwiększa szanse na przetrwanie w sytuacji kryzysowej.
Bardzo ważnym zagadnieniem jest przechowywanie wody i żywności. Woda to jeden z najważniejszych zasobów – dlatego schrony wyposaża się w zbiorniki na wodę pitną o różnej pojemności. Żywność powinna mieć długi termin przydatności i być przechowywana w chłodnym miejscu. W nowoczesnych schronach, takich jak oferowane przez Shelters.pl, zarówno zbiorniki z wodą, jak i racje żywnościowe umieszczane są w specjalnie przygotowanych przestrzeniach pod podłogą, co pozwala zaoszczędzić miejsce i zapewnić odpowiednie warunki przechowywania.
Etap 6: Aspekty prawne i formalne
Budowa schronu przydomowego – choć kojarzy się z inwestycją prywatną – podlega regulacjom prawnym wynikającym z Prawa budowlanego oraz przepisów lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego. To szczególnie istotne, gdy planujemy obiekt trwały, zagłębiony w ziemi, z instalacjami lub ingerujący w strukturę działki. W większości przypadków budowa niewielkiego schronu (np. do 35 m²) wymaga zgłoszenia robót budowlanych w lokalnym starostwie lub urzędzie miasta, a niekiedy pozwolenia na budowę. Zalecane jest, by projekt przygotował uprawniony architekt lub projektant budowlany, który uwzględni zarówno przepisy prawa, jak i warunki techniczne konkretnej działki. Na tym etapie warto także zasięgnąć opinii i ocenić gleby, poziom wód gruntowych czy nośność gruntu.
Etap 7: Utrzymanie gotowości
Nawet najlepiej wyposażony schron nie spełni swojej funkcji, jeśli nie będzie w pełni sprawny w chwili zagrożenia. Kluczowe jest regularne testowanie systemów: filtrowentylacji, zasilania awaryjnego, oświetlenia oraz pozostałych instalacji. System wymiany powietrza należy sprawdzać pod kątem szczelności, działania filtrów i wydajności. Równie ważne jest monitorowanie zapasów – żywności, wody, leków i środków higienicznych. Przynajmniej raz do roku trzeba weryfikować terminy przydatności, rotować produkty i uzupełniać braki. Należy też dbać o stan apteczki, baterii i narzędzi awaryjnych.
Ważna jest również aktualna dokumentacja – instrukcje postępowania, plan ewakuacyjny, lista kontaktów i rzeczy do zabrania. Dokumenty te powinny być łatwo dostępne, również w wersji papierowej. Schron nie spełni swojej roli, jeśli nie będzie sprawny w momencie zagrożenia. Dlatego należy regularnie przeprowadzać testy systemów: filtrowentylacji, zasilania, oświetlenia i zapasów. Co najmniej raz w roku warto sprawdzić daty ważności żywności i leków, stan techniczny urządzeń, oraz ćwiczyć z rodziną procedury wejścia do schronu. Gotowość to nie tylko technika – to również świadomość i przygotowanie psychiczne.
Podsumowanie
Projektowanie schronu to złożony proces, ale możliwy do przeprowadzenia nawet przez osoby prywatne. Dzięki dobrej analizie zagrożeń, właściwemu planowaniu i zastosowaniu sprawdzonych technologii, możesz stworzyć miejsce, które zapewni Tobie i Twoim bliskim realne bezpieczeństwo. Niezależnie od tego, czy planujesz niewielki bezpieczny pokój, czy pełnowymiarowy schron podziemny – każdy etap tego procesu wymaga wiedzy, odpowiedzialności i systematycznego działania.
W razie wątpliwości sięgnij po sprawdzone źródła, takie jak książka „Schron przydomowy” Pawła Frankowskiego, która stanowi doskonałe kompendium wiedzy dla każdego, kto poważnie podchodzi do kwestii przetrwania i ochrony cywilnej.
Chcesz zadbać o bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich w niepewnych czasach? Postaw na sprawdzone rozwiązania od Shelters.pl – lidera w projektowaniu, budowie i wyposażaniu nowoczesnych schronów oraz bunkrów przydomowych. Sprawdź, jak łatwo możesz zabezpieczyć przyszłość swoją i swojej rodziny – https://shelters.pl/.